Pierwsza praca (nie tylko) po studiach: jak ją znaleźć?

Znalezienie pierwszej pracy bywa trudne. Po pierwsze dlatego, że większość pracodawców preferuje osoby z doświadczeniem i konkretnymi osiągnięciami. A po drugie dlatego, że nigdy wcześniej nie szukałeś pracy i nie wiesz, od czego zacząć. Na szczęście trafiłeś na ten artykuł.

Za chwilę dowiesz się, jak znaleźć pierwszą pracę po studiach, szkole średniej lub zawodowej albo w trakcie nauki. Wyjaśnię Ci, na jakie zarobki możesz liczyć i czy przysługuje Ci urlop w pierwszej pracy. Dzięki temu oszczędzisz sobie kłopotów, a Twoja kariera ruszy z miejsca.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Pierwsza praca a urlop — co musisz wiedzieć?

Jeśli szukasz pierwszej pracy, to na pewno zastanawiasz się, po jakim czasie przysługuje urlop wypoczynkowy i urlop na żądanie. Już wyjaśniam.

Pierwsza praca daje Ci prawo do 20 dni płatnego urlopu rocznie — tak wynika z art. 154 Kodeksu pracy. Ponadto osobom podejmującym pierwszą pracę urlop wylicza się proporcjonalnie do przepracowanego okresu w wymiarze 1/12 za każdy miesiąc. To oznacza, że po pierwszym miesiącu pracy możesz wziąć 1 dzień wolnego (20 : 12 × 1 = 1,66), po 5 miesiącach — 8 dni (20 : 12 × 5 = 8,33) itd.

W każdej, również pierwszej pracy, urlop wylicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy (1 dzień płatnego urlopu jest bowiem równy 8 godzinom pracy). Dlatego jeśli podjąłeś pierwszą pracę na pół etatu, to rocznie masz prawo do 10 dni urlopu i dopiero po 2 miesiącach pracy możesz wziąć dzień wolnego (10 : 12 × 2 = 1,66).

Wyższy wymiar urlopu, czyli 26 dni, będzie Ci przysługiwał dopiero po 10 latach stażu pracy. Na szczęście do okresu zatrudnienia wlicza się też czas nauki. I tak ukończenie studiów wyższych to aż 8 lat stażu pracy, co oznacza, że aby mieć prawo do dłuższego wypoczynku, po studiach musisz przepracować co najmniej 2 lata.

Niestety — powyższe regulacje dotyczą wyłącznie osób zatrudnionych na umowie o pracę. Jeśli podejmujesz pierwszą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (czyli umowy zlecenie lub umowy o dzieło), nie będziesz mieć prawa do płatnego urlopu.

Nie musisz mieć doświadczenia w pisaniu CV. W kreatorze CV LiveCareer znajdziesz gotowe treści dla dowolnej branży i stanowiska, które wstawisz w CV jednym kliknięciem.

Stwórz CV teraz

2. Pierwsza praca a wynagrodzenie. Na jakie zarobki możesz liczyć?

To zależy od Twojego zawodu i samej firmy — np. mediana wynagrodzeń wśród młodszych konsultantów call center wynosi 3640 zł brutto, ale już początkujący programista zarobi średnio 5220 zł brutto. Jeśli aplikujesz do pracy w budżetówce, Twoje zarobki będą z góry określone — np. średnie wynagrodzenie nauczyciela stażysty to 3537,80 zł brutto.

Niestety — w praktyce firmy często tną koszty i oferują „świeżakom” pracę za najniższą krajową. Od 1 lipca 2024 roku pensja minimalna to 4300 zł brutto i co najmniej tyle powinno wynosić Twoje wynagrodzenie w pierwszej pracy (przepisy, które zezwalały na wypłatę 80% minimalnego wynagrodzenia w pierwszym roku pracy, przestały obowiązywać w 2017 roku). Ale musi minąć trochę czasu, zanim zaczniesz zarabiać średnią krajową.

Aby zdobyć doświadczenie zawodowe, możesz też pójść na staż z urzędu pracy. Wówczas otrzymasz comiesięczne stypendium w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych. Obecnie jest to 1662 zł brutto, więc Twoje wynagrodzenie za staż wyniesie 1994,39 zł brutto (1814,90 zł na rękę).

Bez względu na to, gdzie podejmiesz pierwszą pracę, pamiętaj, że Twoje wynagrodzenie musi być wypłacane przynajmniej raz w miesiącu w terminie ustalonym z góry. Od 1 stycznia 2019 roku pensja wpływa na rachunek płatniczy, dlatego musisz założyć konto w banku. A jeśli wolisz wypłatę w gotówce, powinieneś złożyć do pracodawcy odpowiedni wniosek.

Zobacz też, jak napisać CV do call center.

3. Jak znaleźć pierwszą pracę krok po kroku?

Znalezienie pierwszej pracy za godną pensję to sztuka, która udaje się nielicznym. Za chwilę podpowiem Ci, jak się do tego zabrać. I nie martw się — najtrudniejszy jest pierwszy krok!

1. Zadbaj o swój wizerunek w Internecie

Pracodawcy chętnie sprawdzają profile kandydatów w mediach społecznościowych, a aż 77% rekruterów wyszukuje potencjalnych pracowników w Internecie. Twój wizerunek w sieci może więc okazać się decydujący — szczególnie gdy brak Ci doświadczenia i nie możesz wymienić zbyt wielu atutów w swoim CV.

Dlatego zanim zaczniesz rozglądać się za pierwszą pracą, wpisz w wyszukiwarkę swoje imię i nazwisko i zobacz, co na Twój temat mówi Google. Usuń kompromitujące treści. Sprawdź ustawienia prywatności na swoich profilach w mediach społecznościowych — większość informacji powinna być widoczna tylko dla znajomych (zdjęcia z wakacji, imprez, poglądy polityczne itp.).

Następnie załóż konto na LinkedIn. Dodaj do niego profesjonalne zdjęcie i listę swoich kompetencji kluczowych. Zaznacz, że obecnie szukasz pracy i napisz, co do tej pory udało Ci się osiągnąć (np. na studiach). Aktywnie prowadź swój profil — możesz np. komentować nowinki związane z Twoją branżą albo pochwalić się zdobytym ostatnio certyfikatem.

2. Rozwijaj swoje pasje

Kandydaci, którzy mają ciekawe zainteresowania w CV i potrafią z pasją o nich mówić, mogą łatwo wyróżnić się na tle innych. Sprawiają też wrażenie osób aktywnych, które łatwiej angażują się w pracę.

Dlatego nie bój się rozwijać swoich pasji, nawet jeśli ma to wydłużyć proces szukania pierwszej pracy. W ten sposób zdobędziesz cenne umiejętności do CV i rozwiniesz pozytywne cechy charakteru (np. asertywność). A z czasem być może hobby stanie się Twoim źródłem utrzymania — np. jeśli założysz bloga, otworzysz sklep internetowy albo zaczniesz prowadzić szkolenia. Warto spróbować!

3. Przygotuj dobre CV i list motywacyjny do pierwszej pracy

Bez względu na to, czy aplikujesz do pierwszej pracy czy do którejś z kolei, dokumenty aplikacyjne to podstawa. Zatem jak napisać pierwsze CV?

W CV bez doświadczenia zaakcentuj swoją edukację oraz kompetencje miękkie i twarde. Napisz w CV o ukończonych kursach i zdobytych certyfikatach, a w sekcji z doświadczeniem wymień odbyte praktyki studenckie lub zawodowe albo inną pracę studenta, którą wykonywałeś. Jeśli byłeś wolontariuszem, wyjechałeś na Erasmusa albo byłeś członkiem koła naukowego, koniecznie o tym wspomnij. Nawiąż do oferty pracy i zawartych w niej wymagań.

Napisz też list motywacyjnym do pierwszej pracy — w ten sposób pokażesz, że naprawdę Ci zależy. Umiejętnie rozwiń w nim informacje z życiorysu zawodowego. Poczytaj na temat firmy, a potem nawiąż do jej wartości, sukcesów lub produktów. Wyjaśnij, dlaczego to właśnie tutaj chciałbyś zdobyć pierwsze doświadczenie zawodowe. Pokaż, że Twój cel zawodowy pokrywa się z działaniami i profilem firmy.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

4. Zdobywaj cenne doświadczenie w trakcie nauki

Jeśli będziesz aktywnym uczniem szkoły lub uniwersytetu, później łatwiej Ci będzie zdobyć pierwszą pracę po studiach z prawdziwego zdarzenia. Dlatego nie ograniczaj się wyłącznie do nauki.

Możesz np. chodzić na zajęcia ponadprogramowe, udzielać się w kołach naukowych, pomagać zagranicznym studentom, działać w samorządzie lub tworzyć szkolne media (stronę internetową, radio uniwersyteckie itp.) — możliwości jest mnóstwo. Dzięki temu staniesz się bardziej zaradny i pewny siebie. Zyskasz też kontakty i cenne umiejętności, które wzbogacą Twoje CV studenta.

5. Szlifuj znajomość języków obcych

W wielu zawodach język obcy w CV to podstawa. Kiedy więc szukasz pierwszej pracy, jego dobra znajomość może okazać się sporym atutem. Dlatego ćwicz mówienie w języku obcym. Rozmawiaj z turystami i studentami z zagranicy, podróżuj, weź udział w wymianie studenckiej — dzięki temu poczujesz się pewniej i zyskasz cenną umiejętność na rynku pracy.

4. Pierwsza praca — co jeszcze trzeba wiedzieć? 

No dobrze — a więc znalazłeś pierwszą pracę. Czekają Cię nowe obowiązki, biuro, znajomi i… kilka formalności, o których musisz wiedzieć.

Pierwsza praca — formalności, dokumenty

Zacznijmy od umowy o pracę, która jest podstawą nawiązania stosunku pracy i najkorzystniejszą dla Ciebie formą zatrudnienia. O czym warto pamiętać? 

Umowę należy podpisać najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. Dokument powinien określać Twoje obowiązki, nazwę stanowiska, miejsce wykonywania pracy, wymiar czasu pracy, termin jej rozpoczęcia oraz wysokość wynagrodzenia. W pierwszej pracy prawdopodobnie dostaniesz umowę na okres próbny (np. 3 miesiące), a dopiero potem kolejną (np. na czas określony).

Pracodawca poprosi Cię o też dokumenty niezbędne do prowadzenia Twoich akt pracowniczych — w tym kopie dyplomów, świadectwa praktyk i ukończonych kursów. Wymagane jest również zaświadczenie lekarskie. Skierowanie na badania otrzymasz pierwszego dnia pracy lub wcześniej (ich koszt ponosi pracodawca). 

W pierwszej pracy po studiach w ramach onboardingu czeka Cię również obowiązkowe szkolenie z bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), które będzie powtarzane cyklicznie. Pracodawca zorganizuje je w trakcie pracy i na swój koszt.

Pierwsza praca a ZUS

Podczas pracy na umowę o pracę będziesz podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom zdrowotnym i społecznym, w tym emerytalnym. Dlatego po rozpoczęciu przez Ciebie pracy pracodawca ma 7 dni, by zgłosić Cię do ZUS. Ma również obowiązek odprowadzać za Ciebie niezbędne składki na ten cel. 

Jak wspominasz swoją pierwszą pracę? A może nadal jej szukasz? Podziel się swoją historią w komentarzu pod tym artykułem.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.