Pokolenie Z - co to jest? Charakterystyka gen Z na rynku pracy

Ta dzisiejsza młodzież… ciągle gapi się w telefony, ogląda głupoty na YouTube, wszystko ma podane na tacy i tylko wymaga — na pewno wielokrotnie słyszałeś taką opinię o tzw. pokoleniu Z, inaczej nazywanego generacją Z (w skrócie gen Z).

Czy to prawda? W tym artykule przeczytasz, kim dokładnie są przedstawiciele pokolenia Z, co ich charakteryzuje i czy naprawdę całe życie spędzają w internecie. Zobaczysz również, jak wygląda sytuacja gen Z na obecnym rynku pracy.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Pokolenie Z — co to? Cechy i charakterystyka generacji Z

Najczęściej pokoleniem Z określa się grupę osób urodzonych pomiędzy 1995 r. a 2012 r. (od drugiej połowy lat 90. XX w. do końca pierwszej dekady XXI w.). Nazywa się ich również gen Z,  zoomersami, post-millenialsami lub iGen (od Internet Generation). 

Pokolenie Z to następcy milenialsów (Pokolenia Y). Najczęściej są dziećmi osób z pokolenia X.

Najbardziej charakterystyczną cechą zetek jest to, że są pierwszym pokoleniem, które od najmłodszych lat ma dostęp do nowoczesnych technologii, przede wszystkim internetu i smartphone’ów — niektórzy mówią nawet, że dla Gen Z życie wirtualne jest ważniejsze niż realne. Stąd pewnie część negatywnych przekonań o przedstawicielach tej generacji.

Oczywiście, nie ma sensu ukrywać, że technologia używana w nadmiarze jest szkodliwa. Badania pokazują np. że m.in. przez łatwy dostęp do mediów społecznościowych pokolenie Z ma duże deficyty snu i problemy z długim skupieniem uwagi (oprócz tego problemy ze snem są spowodowane bardzo szybkim tempem życia i niemożliwością dostosowania się do własnego chronotypu).

Ale, poza nadmiernym korzystaniem z technologii, o Pokoleniu Z krąży wiele negatywnych opinii. Często słyszymy, że są roszczeniowi, wszystko mają podane na tacy, ich życie jest proste i bezproblemowe — a mimo to przesadnie narzekają i chcą jeszcze większych ułatwień (zresztą wiele osób mówiło bardzo podobne rzeczy o millenialsach).

To jednak błędne przekonanie. Większość przedstawicieli Generacji Z, w przeciwieństwie do milenialsów, dorastała w czasach globalnego kryzysu finansowego — po gospodarczej zapaści w Stanach Zjednoczonych z 2008 r.

W związku z tym ich dorastaniu towarzyszyło pogłębienie się rozwarstwienia społecznego, wzrastające bezrobocie oraz związana z nimi gorsza perspektywa na awans społeczny do klasy średniej lub wyższej i dobrobyt.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

Wiele osób wskazuje też na to, że i milenialsi i Generacja Z znacznie później się usamodzielniają — ich przedstawiciele dłużej mieszkają w domach rodzinnych. Prawdopodobnie nie wynika to jednak z chęci odroczenia odpowiedzialności i wchodzenia w dorosłość, a problemów na rynku nieruchomości (brak mieszkań, ich ogromne ceny, problemy ze zdolnością kredytową). Pozostanie z rodzicami to pragmatyzm, a nie lenistwo. 

Niektórzy badacze mówią, że amerykańskie zetki to pokolenie wojenne — większość z nich zaczynała dorastać w momencie ataku z World Trade Centre w 2001 r. i obserwowała wojny w Afganistanie i Iraku, i straciła w nich bliskich. To powoduje, że generacja Z ma niskie poczucie bezpieczeństwa i uważa, że świat za niebezpieczny.

Warto przy okazji dodać, że wśród pokolenia Z jest więcej osób z wyższym wykształceniem, niż w poprzednich generacjach. Jednocześnie większość zetek jest biedniejsza od swoich rodziców i ma mniejsze szanse na zgromadzenie kapitału ekonomicznego, co może prowadzić do frustracji.

Gen Z w rozwiniętych krajach zachodnich to osoby lepiej wychowane i uprzejmiejsze niż przedstawiciele poprzednich generacji, mają mniejsze też tendencje do ryzykownych zachowań (piją mniej alkoholu, później przechodzą inicjację seksualną). Ponadto, chętniej i więcej niż milenialsi oszczędzają. W Pokoleniu Z jest też mniej ciąż wśród nastolatek.

Zarazem wśród przedstawicieli pokolenia Z wzrasta odsetek osób z zaburzeniami i chorobami psychicznymi — depresji, nerwicy, zaburzeń lękowych. Na szczęście w społeczeństwie wzrasta również świadomość o tym, jak ważne jest zdrowie psychiczne i jak szkodliwa jest tabuizacja zaburzeń psychicznych. 

Warto jednak zauważyć, że większość powyższych obserwacji i analiz bazuje na uogólnieniach. Trudno jest scharakteryzować tak ogromną liczbę osób (pokolenie Z to obecnie ponad 20% światowej populacji) — zresztą każda próba opisu pokoleń musi być uproszczona. Dodatkowo większość przedstawicieli pokolenia Z właśnie wchodzi w dorosłość i trudno postawić na ich temat pełną diagnozę.

Podsumujmy jednak, czego dowiedzieliśmy się na temat Gen Z:

Pokolenie Z — charakterystyka

• urodzeni w latach 1995-2012
• od dziecka mają dostęp do najnowszych technologii
• nie wyobrażają sobie życia bez internetu i spędzają wiele czasu w sieci
• są lepiej wykształceni niż swoi rodzice, ale mają mniej perspektyw finansowych
• są pragmatyczni w przeciwieństwie do idealistycznych milenialsów
• zmagają się z problemami psychicznymi i ponoszą konsekwencje wyborów swoich rodziców (pokolenie X) i dziadków (pokolenie baby boomers)
• chcą oszczędzać i zapewnić sobie stabilność i bezpieczeństwo
• cenią indywidualizm oraz możliwość budowania i wyrażania własnej tożsamości oraz asertywność

Pokolenie Z a milenialsi – podobieństwa i różnice

Zetki bardzo często porównuje się do swoich poprzedników – milenialsów. Ze względu na oswojenie z technologią oraz dynamicznie zmieniającą się sytuację gospodarczą na świecie, gen Z często zupełnie inaczej podchodzi do pracy, zakupów i pieniędzy. 

• milenialsi są bardziej idealistyczni niż pokolenie Z – starsi przedstawiciele gen Z dorastali w czasach kryzysu gospodarczego, a wielu milenialsów doświadczyło prosperity. Dlatego też zetki są pragmatykami, zwłaszcza jeśli chodzi o pracę i życie zawodowe
• dla pokolenia Z bardzo ważna jest autentyczność – paradoksalnie, bo w internecie większość treści jest przecież tworzona pod publikę albo aby dobrze wyświetlały ją algorytmy. Wiadomo jednak, że w pokoleniu Z popularniejszy jest bardziej swobodny i mniej perfekcyjny styl ubierania oraz makijażu (tzw. estetyka clean girl) oraz swobodne mówienie o codzienności, problemach i niedoskonałościach
• millenialsi chętniej kupują online, a zetki w sklepach stacjonarnych
• dla pokolenia Z ważna jest stabilna i pewna praca, a dla milenialsów elastyczność i work-life balance
• generacja Z ceni bezpośrednią informację zwrotną, a pokolenie Y jest bardziej wrażliwe na krytykę i woli pozytywny feedback
• pokolenie Z korzysta dużo więcej z wizualnych środków przekazu i chętniej używa YouTube'a, Instagrama i przede wszystkim TikToka, a milenialsi spędzają więcej czasu w starszych mediach społecznościowych jak Facebook czy LinkedIn i preferują przekaz pisemny
• generacja Z dużo chętniej angażuje się w działania aktywistyczne i społecznie.

Zobaczmy teraz dokładniej,  jak gen Z radzi sobie na rynku pracy i jak postrzegają ich pracodawcy?

2. Pokolenie Z a rynek pracy. Perspektywy, oczekiwania i rozczarowania

Wiemy już, że pokolenie Z (w krajach zachodnich) jest dobrze wykształcone i sprawnie porusza się w nowych technologiach. Ponadto badania pokazują, że i milenialsi i pokolenie Z chcą się rozwijać i zdobywać nowe umiejętności, co docenia bardzo wielu pracodawców.

Jednocześnie przedsiębiorcy narzekają na wysokie wymagania przedstawicieli gen Z — twierdzą, że brakuje im kompetencji zawodowych w CV, a oczekują bardzo wiele. Kwestią dyskusyjną jest, czy rzeczywiście wynika to z roszczeniowości młodych dorosłych, czy raczej z braku poczucia bezpieczeństwa, nikłych perspektyw utrzymania stabilności finansowej i dobrze płatnego zawodu oraz po prostu znajomości praw pracowniczych i mechanizmów rynkowych.

Dodatkowo pracodawcy uznają pokolenie Z za nielojalne. Rzeczywiście, jak pokazują badania wiele zetek często zmienia pracę i przebranżawia się, ale jednocześnie pragnie stabilności i jest gotowa zatrudnić się na dłużej w jednej firmie. Z tej samej analizy wynika też, że generacja Z wcale nie chce robić kariery szybko — ceni za to możliwość planowania swoich działań.

W miejscu pracy gen Z najwyżej ceni sobie dobrą atmosferę, szacunek do własnej osoby, możliwości rozwoju, bycie docenianym, wysokie zarobki, elastyczność. Osoby z tego pokolenia liczą również na konstruktywny feedback i nie lubią podejmować ryzyka zawodowego.

Czym chcieliby zawodowo zajmować się przedstawiciele generacji Z? Amerykańskie badania pokazują, że wiele z nich chciałoby zarabiać, pracując przez internet w social mediach. 

Warto jednak dodać, że wielu młodych dorosłych nie ma pomysłu na swoją karierę i pierwszą pracę oraz czuje się niepewnie ze swoimi umiejętnościami i doświadczeniem zawodowym. Jednocześnie sporo z nich widzi swoją przyszłość zawodową, jako wysoko wyspecjalizowanych ekspertów: specjalistów w wąskich dziedzinach, często związanych z nowymi technologiami.

Nie ulega więc wątpliwości, że wpływ na wybory zawodowe generacji Z ma trudna sytuacja gospodarcza i pragnienie stabilizacji. Z drugiej zaś strony, pokolenie, które dorastało wraz z internetem, chętnie wybiera zawody związane z nowymi technologiami.

Zobacz również nasz poradnik: Praca dla nieletnich: sezonowa, wakacyjna, na stałe [+oferty].

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Jesteś z pokolenia Z i mierzysz się z problemami na rynku pracy? A może masz ciekawą opinię o gen Z? Koniecznie zostaw komentarz pod artykułem. Chętnie poznam Twoje doświadczenie.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.