Jak Polacy oceniają młodych i starszych pracowników? Badanie

Ci młodzi to tylko gapią się w komputer, nic nie robią, a chcieliby zarabiać kokosy… Ci starzy chcą tylko dociągnąć do emerytury… W zbiorowej świadomości polskich pracowników wciąż funkcjonuje bardzo wiele stereotypów związanych z wiekiem.

Dlatego też na łamach LiveCareer.pl postanowiliśmy sprawdzić, co naprawdę Polacy sądzą o młodszych i starszych pracownikach — jak oceniają ich kompetencje, postawę względem pracodawcy i stosunek do codziennych obowiązków. 

Czy stereotypy związane z wiekiem pracowników są wciąż żywe w świadomości Polaków? A może dobrze dogadujemy się bez względu na datę w dowodzie osobistym? Tego dowiesz się z lektury naszego badania!

1. Młodzi kontra starsi. Co Polacy sądzą o swoich starszych i młodszych współpracownikach?

Zacznijmy od jednego zastrzeżenia: wiek to często wciąż tylko cyfra, a podział na pokolenia (baby boomers, pokolenia X, Y i Z) bywa dość umowny. Niektórzy w wieku emerytalnym są młodzi duchem i energiczni, a niektórzy młodzi mają starą duszę. Na to, jakimi jesteśmy osobami, wpływa wiele czynników: pochodzenie, doświadczenie, kapitał społeczny, ekonomiczny i inne. 

Nie zmienia to jednak faktu, że w mediach często możemy przeczytać negatywne i pozytywne opinie — zarówno na temat osób, które dopiero wkraczają na rynek pracy, jak również o doświadczonych pracownikach. 

Dlatego też postanowiliśmy bliżej przyjrzeć się stereotypom związanym z wiekiem na rynku pracy i zobaczyć, co naprawdę Polacy sądzą o młodszych i starszych pracownikach. 

Na początek bardzo ogólna kwestia. Zapytaliśmy naszych respondentów, czy młodzi pracownicy mają komfortową sytuację na rynku pracy. Z takim stwierdzeniem zgodziło się 51% respondentów (w tym 9% zaznaczyło opcję: zdecydowanie zgadzam się). Przy tym pytaniu, różnice odpowiedzi w grupach wiekowych były naprawdę niewielkie. 

Z kolei jako mało komfortową, sytuację młodych na rynku pracy ocenia 57% respondentów mieszkających w miastach do 100 tys. mieszkańców oraz 59% z miast do 250 tys.

Co jednak istotne: ze statystyk GUS-u wiemy, że pandemia COVID-19 bardzo negatywnie odbiła się na najmłodszych pracownikach: wśród tej grupy zawodowej wyraźnie wzrosło bezrobocie i wskaźniki bierności zawodowej. Dane Eurostatu pokazują natomiast, że rynek pracy dla młodych nie był łaskawy również przed pandemią. 

Po drugiej stronie barykady mamy starszych pracowników — 45% wszystkich respondentów badania zgodziło się ze stwierdzeniem, że mają oni komfortową sytuację na rynku pracy. Warto jednak przywołać tu raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego, zgodnie z którym, aż 57% seniorów (osób 60+) czuje się gorzej traktowana w tym obszarze.

Dodatkowo, z badań wynika, że w wielu firmach na całym świecie bardziej zaawansowany wiek uznaje się za wadę.

Jednym z częstych zarzutów w stosunku do najmłodszych generacji na rynku pracy: pokolenia Z i milenialsów, jest „roszczeniowość” — wysokie wymagania przy niskim nakładzie pracy, braku lojalności i odpowiedzialności.

Wśród naszych respondentów, 63% uważa, że młodzi pracownicy mają zbyt wysokie wymagania względem pracodawców. Z tym stwierdzeniem zgadza się też 71% ankietowanych w wieku 38-59 lat. 

W tej kwestii badani byli bardziej wyrozumiali względem starszych pracowników — 32% badanych uważa, że to oni mają zbyt wysokie wymagania względem pracodawców. 

Tymczasem według raportu „Młodzi na rynku pracy”, dla najmłodszych pokoleń najważniejsze w pracy są: możliwość zdobycia doświadczenia, wysokie zarobki, przyjazna atmosfera, poczucie sensu z wykonywanej pracy oraz praca zgodna z zainteresowaniami.

Warto jednak zauważyć, że obecnie coraz szybciej wzrastają rozwarstwienie społeczne, bezrobocie i koszty życia (przede wszystkim nieruchomości) — a pensje nie rosną tak szybko, aby im dorównać. Wielu młodych ludzi żyje na gorszym poziomie niż ich rodzice i dziadkowe.

Kompetencje młodszych i starszych pracowników

Od ogólnych kwestii, związanych z sytuacją na rynku pracy, przejdźmy do bardziej szczegółowej oceny młodszych i starszych pracowników — ich kompetencji i kwalifikacji zawodowych.

Aż 43% badanych uważa, że młodzi pracownicy są niekompetentni. Dodatkowo z tym stwierdzeniem zgadza się 51% ankietowanych mężczyzn i 51% osób w wieku 38-59 lat. Natomiast, jeśli chodzi o starszych pracowników, 21% ankietowanych ogółem i 27% mężczyzn uważa ich za niekompetentnych. 

Jeśli chodzi o uczenie się nowych umiejętności, 37% sądzi, że młodzi zdobywają je niechętnie, a 48%, że dotyczy to starszych pracowników. Z kolei według 44% badanych młodzi mają niewystarczające kompetencje miękkie, a według 30% — ten problem dotyka również starszych osób. 

W kategorii edukacja stawka się wyrównuje: według 37% naszych respondentów zarówno młodsi, jak i starsi pracownicy mają niewystarczające wykształcenie. Obie grupy wiekowe surowiej oceniają mężczyźni — według nich 47% młodych i 44% starszych ma braki w edukacji. 

Co interesujące, statystycznie pokolenie Z (obecnie najmłodsze na rynku pracy) jest jednym z najlepiej wykształconych w historii.

2. Polscy pracownicy i nowe technologie

Przy próbach charakterystyki generacji Z jednego możemy być pewni: to pierwsze pokolenie, które dorastało wśród najnowszych technologii: szeroko dostępnego internetu, smartphone’ów i dynamicznie rozwijającej się sztucznej inteligencji. Młodsi milenialsi nie są daleko za zetkami: dla wielu z nich świat bez sieci to odległe wspomnienie z dzieciństwa.

Dlatego też, podejście do nowych technologii i wykorzystywanie ich w życiu zawodowym może być osią sporu pomiędzy młodszymi i starszymi pracownikami. Czy rzeczywiście tak jest? 

Według 63% ankietowanych (w tym 18% zdecydowanie) młodzi pracownicy poświęcają zbyt dużo czasu na przeglądanie internetu i mediów społecznościowych. Co jednak ciekawe, to wcale nie najstarsi oceniają ich pod tym względem najgorzej: 76% badanych w wieku 25-37 również tak uważa. 

Co zaś tyczy się starszych pracowników: trochę ponad połowa (52%) respondentów zgadza się ze stwierdzeniem, że słabo radzą sobie z nowymi technologiami. Pewnie nie będzie zaskoczeniem, że najgorzej oceniają tę kwestię najmłodsi: uważa tak 69% ankietowanych poniżej 25. roku życia. 

Czas dokładnie przyjrzeć się wadom i zaletom młodszych i starszych pracowników — oczywiście w opinii naszych respondentów.

3. Mocne i słabe strony młodych pracowników

Wiemy już, że (według wielu naszych badanych) młodzi pracownicy za dużo czasu spędzają w internecie i mediach społecznościowych, są niekompetentni i mają zbyt wysokie wymagania względem pracodawców. A czy mają również jakieś zalety?

Oczywiście! Oto największe atuty młodych pracowników:

• Świeża perspektywa — 46%
• Kreatywność — 44%
• Chęć rozwoju — 36%
• Elastyczność — 35%

Co ciekawe, w opinii respondentów naszego badania w wieku poniżej 37 lat, największą zaletą młodych pracowników jest kreatywność. Starsi uczestnicy badania wskazali na świeżą perspektywę. 

Za największe wady młodych respondenci uznali:

• Brak doświadczenia zawodowego — 51%
• Lenistwo — 38%
• Brak lojalności — 37%
• Roszczeniowość — 36%

Interesujące, że aż połowa młodszych respondentów i 1/3 starszych uznała lenistwo za jedną z największych wad mniej doświadczonych pracowników. 

4. Opinie o oczekiwaniach młodych pracowników

Jak widać, wiele osób uważa młode osoby za roszczeniowe. Ten stereotyp potwierdzają też odpowiedzi na kolejne dwa pytania, które zadaliśmy naszym respondentom: 72% z nich zgadza się z opinią, że młode osoby chcą zarabiać za dużo względem swojego doświadczenia zawodowego i umiejętności.

Jednocześnie 71% badanych twierdzi, że osoby na początku kariery mają duże możliwości rozwoju zawodowego. Podsumowując — świat pracy stoi przed nimi otworem, ale wymagania, zwłaszcza względem zarobków, mają zbyt wysokie. 

5. Mocne i słabe strony starszych pracowników

Nasi badani wskazali również na największe zalety starszych pracowników. Oto one:

• Doświadczenie zawodowe — 53%
• Chęć do pracy — 36%
• Lojalność — 35%
• Umiejętności twarde — 24%.

Z powyższych wyników widać jak na dłoni, że zalety starszych pracowników to przeciwieństwa wad młodszych. Możemy zatem wysnuć ostrożny wniosek, że badani mają stałe oczekiwania względem pracowników (doświadczenie zawodowe, lojalność), które spełniają starsze osoby.

Natomiast jako największe wady starszych pracowników ankietowani wskazali:

• Wypalenie zawodowe — 63%
• Problemy w radzeniu sobie z nowymi technologiami — 42%
• Niechęć do rozwijania kompetencji — 28%
• Brak zaangażowania — 23%.

6. Podsumowanie wyników badania

W naszym badaniu w oczy rzuca się przede wszystkim to, że młodzi pracownicy są surowiej oceniani przez wszystkie grupy respondentów: zarówno starszych, jak i osoby w podobnym wieku.

A oto najważniejsze wnioski z badania:

• 63% respondentów sądzi, że młodzi pracownicy mają zbyt wysokie wymagania względem pracodawców
• 72% z nich zgadza się z opinią, że młode osoby chcą zarabiać za dużo względem swojego doświadczenia zawodowego i umiejętności
• 52% respondentów uważa, że starsi pracownicy słabo radzą sobie z nowymi technologiami
• Ponad 1/3 badanych uważa, że młodzi pracownicy są niekompetentni
• 48% respondentów sądzi, że starsi pracownicy niechętnie zdobywają nowe kompetencje.

Metodologia

W badaniu wzięło udział 801 osób. Odpowiedziały na 16 pytań zamkniętych i 4 pytania wielokrotnego wyboru.

O nas

LiveCareer to miejsce, w którym dowiesz się wszystkiego o pisaniu CV oraz listów motywacyjnych, a także znajdziesz nowoczesne szablony CV. Setki tysięcy kandydatów stworzyły w naszym kreatorze CV dokumenty aplikacyjne, które pomogły im zdobyć wymarzone stanowiska.

A Ty, co sądzisz o wynikach badania? Koniecznie zostaw komentarz pod artykułem. Bardzo chętnie zapoznam się z Twoją opinią.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.