Praca w godzinach nocnych a Kodeks pracy. Jaki dodatek?

Czy kiedykolwiek pracowałeś na nocną zmianę? Jeśli tak, to wiesz, że praca w godzinach nocnych może wiązać się z wieloma wyzwaniami — m.in. zdrowotnymi. Dobra wiadomość jest taka, że praca w nocy oznacza również przywileje, które wynikają z ustaleń Kodeksu pracy.

Dlatego w tym artykule wyjaśnię Ci, co o pracy w godzinach nocnych mówią przepisy. Dowiesz się, na czym polega taki rodzaj zatrudnienia, jaki przysługuje Ci dodatek za pracę w nocy i co możesz zrobić, by w tej sytuacji zadbać o swoje samopoczucie.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

Te poradniki też mogą Cię zainteresować:

• Praca dla studenta 
• Praca dla niepełnosprawnych
• Praca na wakacje
• Praca online
• Praca sezonowa
• Praca w domu
• Praca weekendowa [stała i dorywcza]
• Praca za granicą
• Praca zdalna

1. Czym jest praca w godzinach nocnych? Definicja i zawody

Kodeks pracy stanowi, że pora nocna w pracy trwa między godziną 21.00 a 7.00. Jednocześnie pracodawca może określić na piśmie — w regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy lub informacji o warunkach zatrudnienia — które godziny z tego zakresu uznaje w swojej firmie za nocne. Jeśli tego nie zrobi, przyjmuje się 10-godzinną porę wskazaną w przepisach.

Natomiast w przypadku pracowników młodocianych za porę nocną uważa się godziny między 22.00 a 6.00. A jeśli taka osoba ma mniej niż 16 lat — to między 20.00 a 6.00.

Pracownikiem nocnym nazywa się zaś osobę, która pracuje w nocy przez co najmniej 3 godziny każdej doby albo spędza przynajmniej 1/4 swojego czasu pracy w porze nocnej w danym okresie rozliczeniowym.

Oto przykładowe zawody, w których popularna jest praca na nocną zmianę:

• barman
• kierowca Ubera
• lekarz
• magazynier
• ochroniarz
• pielęgniarka
• policjant
• portier
• pracownik pomocy drogowej
• pracownik produkcji
• ratownik medyczny
• sprzedawca w sklepie całodobowym
• strażak PSP
• taksówkarz.

Kto nie może pracować w porze nocnej?

Praca w godzinach nocnych podlega kilku ograniczeniom. Przykład?

Jeśli wykonujesz prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym, nie możesz pracować w nocy dłużej niż 8 godzin. Rodzaje takich prac ustala pracodawca. Musi przy tym uwzględnić opinię związkowców (lub innych przedstawicieli pracowników), przepisy BHP i zdanie lekarza, który czuwa nad zdrowiem załogi.

Od tej reguły są jednak wyjątki. Bo dłuższą pracę w nocy mogą wykonywać osoby, które:

• zarządzają zakładem pracy w imieniu pracodawcy
• prowadzą akcję ratowniczą w celu ochrony ludzkiego życia lub zdrowia, usunięcia awarii albo ochrony mienia lub środowiska.

Pracy w godzinach nocnych nie mogą za to wykonywać kobiety w ciąży, osoby młodociane, rodzice dzieci do 8. roku życia (chyba że sami wyrażą na to zgodę) ani pracownicy z niepełnosprawnością (chyba że za zgodą lekarza lub opiekuna).

Praca w nocy z niedzieli na poniedziałek

Jeżeli pracownik przyszedł do pracy w nocy z niedzieli na poniedziałek (między godziną 21.00 a 6.00), należy to zakwalifikować jako pracę w niedzielę lub święto. Do celów rozliczeniowych stosuje się bowiem definicję z Kodeksu pracy — a według niej praca w niedzielę to praca wykonywana między godziną 6.00 w niedzielę a godziną 6.00 w poniedziałek.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

2. Praca w nocy a dodatek do wynagrodzenia

Dodatek za pracę w godzinach nocnych to 20% stawki godzinowej, obliczanej na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym. Tę kwestię reguluje art. 151 Kodeksu pracy:

Co istotne — dodatek nocny musi być ustalany dla każdego miesiąca oddzielnie. Na jego wysokość wpływają bowiem dwa czynniki: liczba godzin, które przepracowałeś w nocy oraz miesięczny wymiar czasu pracy dla pełnego etatu. Przykład?

Najniższa krajowa w 2025 roku wynosi 4666 zł brutto. W styczniu, marcu, kwietniu i grudniu tego roku wymiar czasu pracy wynosi 168 godzin. W tych miesiącach dodatek za pracę w godzinach nocnych wynosi 5,55 zł brutto (4666 zł : 168 × 20% = 5,55 zł) — czyli 4,79 zł netto za każdą godzinę pracy.

Jednocześnie w lutym, maju, czerwcu i sierpniu (160 godzin roboczych) ten sam dodatek wyniesie 5,83 zł brutto (5,03 zł netto). Natomiast w lipcu i październiku (184 godziny pracy) — już 5,07 zł brutto (czyli 4,38 zł „na rękę”).

Wniosek? Im wyższy wymiar czasu pracy, tym niższy dodatek za pracę w nocy w danym miesiącu kalendarzowym.

3. Praca w nocy a zdrowie. Jak o siebie zadbać na nocnej zmianie?

Powiedzmy to sobie wprost — regularna praca w godzinach nocnych jest szkodliwa dla zdrowia. Przede wszystkim dlatego, że zaburza naturalny rytm dobowy organizmu. W jaki sposób?

Naturalnym jest, że rano w ludzkim organizmie wydziela się kortyzol (hormon stresu i motywacji), a po zachodzie słońca — melatonina (hormon snu). Jeśli pracujesz w nocy i śpisz w ciągu dnia, Twoja gospodarka hormonalna ulega rozchwianiu, co może prowadzić do szeregu zaburzeń zdrowotnych.

Oto przykładowe konsekwencje pracy w godzinach nocnych:

• przewlekłe zmęczenie
• trudności z regeneracją i koncentracją
• zwiększone ryzyko bezsenności
• nadciśnienie
• choroby serca
• chroniczny stres
• otyłość i cukrzyca typu 2
• problemy trawienne (np. zgaga lub wrzody żołądka)
• depresja i stany lękowe
• niektóre nowotwory
• narastające poczucie izolacji społecznej.

Szczególnie szkodliwa może być praca w nocy po 50. roku życia, a nawet kilka lat wcześniej. Specjaliści ją odradzają, ponieważ w tym wieku znacznie spadają zdolności adaptacyjne organizmu.
A czy możesz zmniejszyć negatywny wpływ pracy nocnej na zdrowie? Tak — co najmniej na kilka sposobów.
Przede wszystkim zadbaj o regularny i wystarczająco długi sen w ciągu dnia. Na ten czas zaciemnij pokój i spróbuj wyeliminować potencjalne źródła hałasu. Pamiętaj, że optymalna długość snu — taka, która uruchamia procesy naprawcze w ciele — to co najmniej 8 i pół godziny na dobę.

W drugiej kolejności pij dużo wody i zdrowo się odżywiaj. W nocy unikaj ciężkostrawnych posiłków i śmieciowego jedzenia. Zadbaj, by Twoje potrawy były różnorodne — bogate w białko, błonnik, witaminy, minerały i zdrowe węglowodany — a w razie potrzeby sięgnij po sprawdzone (czyli dobrze przebadane) suplementy diety.

Obowiązkowo badaj stan swojego organizmu. Co jakiś czas mierz swoje ciśnienie krwi i wykonuj badania lekarskie — szczególnie morfologię i OB. Dzięki temu będziesz mieć swoje zdrowie pod kontrolą.

Poza tym regularnie ćwicz i spędzaj na świeżym powietrzu co najmniej godzinę w ciągu dnia — w ten sposób poprawisz swoją kondycję fizyczną i psychiczną. W nocy dodatkowo możesz ograniczyć ekspozycję na światło niebieskie, np. stosując specjalne okulary blokujące.

A jeśli mimo to Twoje zdrowie znacznie się pogorszy, rozważ przekwalifikowanie się i znalezienie nowej pracy — takiej, która nie wymaga pracy w godzinach nocnych.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

A czy Ty pracujesz w godzinach nocnych? Jak przekłada się to na Twoje samopoczucie? Jestem ciekawa Twojej opinii i doświadczeń — opisz je w komentarzu.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.