Urlop wypoczynkowy 2024 - wniosek, Kodeks pracy, ile dni

Wakacje pod palmami na plaży albo ucieczka w Bieszczady — niezależnie od tego, jak lubisz spędzać czas wolny, wypoczynek to niezbywalne prawo każdego pracownika. Ale zanim wsiądziesz w samochód lub pociąg i pomkniesz na wczasy, będziesz musiał wziąć urlop wypoczynkowy.

W tym artykule znajdziesz wszystkie niezbędne informacje o urlopie wypoczynkowym — jak definiuje go Kodeks pracy, ile dni Ci przysługuje i jak obliczyć jego wymiar. Pokażę Ci też wzór wniosku o urlop.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

Wniosek o urlop wypoczynkowy 2024 — wzór

Przeczytaj również: Sabbatical leave — co to znaczy po polsku?

1. Jak napisać wniosek o urlop wypoczynkowy?

Wniosek o urlop wypoczynkowy to formalny dokument (tak jak podanie o pracę albo wypowiedzenie umowy o pracę). Dlatego też musisz w nim wpisać następujące informacje:

• datę i miejscowość
• swoje dane osobowe
• dane osobowe swojego pracodawcy oraz nazwę i adres firmy
• nagłówek (np. Wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego)
• swój podpis
• miejsce na podpis pracodawcy.

W treści podania natomiast powinieneś wpisać, ile dni urlopu chciałbyś wziąć oraz podać datę rozpoczęcia i zakończenia planowanego wolnego. Pod swoim podpisem wpisz formułkę Wyrażam zgodę na udzielenie urlopu wypoczynkowego w wymiarze i terminie wskazanym we wniosku dla pracodawcy i zostaw miejsce na jego podpis — równoważny ze zgodą na Twoje wakacje.

2. Urlop wypoczynkowy według Kodeksu pracy

Jak wygląda kwestia urlopu wypoczynkowego w polskim prawie? Kodeks pracy (pamiętaj, że dotyczy on jedynie osób zatrudnionych na umowie o pracę!) reguluje tę kwestię następująco: 

• pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego
• pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.

A zatem urlop wypoczynkowy jest jednym z praw pracowniczych. Odmawiając udzielenia urlopu, pracodawca łamie prawo. Od tej zasady istnieją jednak dwa wyjątki:

• jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy
• pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. 

Warto przy okazji wspomnieć, że w kwietniu 2023 r. weszła w życie noweliazacja Kodeksu pracy. Chociaż w wymiarze urlopu wypoczynkowego nic się nie zmieniło, pracownicy zyskali prawo do dodatkowych 5 dni wolnych w ramach urlopu opiekuńczego oraz zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej (w wymiarze 2 dni lub 16 godzin rocznie). Nie są to jednak zwykłe płatne urlopy. Za nowy urlop opiekuńczy nie otrzymasz wynagrodzenia, a na urlopie z powodu siły wyższej otrzymasz tylko 50% pensji.

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

Urlop wypoczynkowy — ile dni Ci przysługuje?

Najczęściej nie musisz wyliczać, ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje Ci w danym roku kalendarzowym. Wymiar urlopu również jest jasno określony w artykule 154. Kodeksu pracy:

Wymiar urlopu wynosi:

• 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat.
• 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
• Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu (...); niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

Mówiąc najprościej, wymiar urlopu wypoczynkowego związany jest ze stażem pracy. Jeśli Twój staż pracy jest krótszy niż 10 lat, należy Ci się 20 dni wolnego, a gdy jest dłuższy — 26 dni. 

Do stażu pracy wlicza się również okresy kształcenia. Przy ukończeniu szkoły:

• zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata
• średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat, 
• średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat, 
• średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata
• szkoły policealnej – 6 lat, 
• szkoły wyższej – 8 lat.

Urlop wypoczynkowy — jak liczyć?

Sprawa komplikuje się odrobinę w pomniejszonym wymiarze czasu pracy. Przy pracy na pół etatu i stażu krótszym niż 10 lat, przysługuje Ci 10 dni urlopu wypoczynkowego, przy dłuższym — 13 (czyli dokładnie połowa przewidzianego urlopu przy pełnym etacie).

Tak więc, jak czytamy w przepisach Kodeksu pracy, wymiar urlopu wypoczynkowego przy niepełnym etacie jest proporcjonalny do liczby przepracowanych godzin: pół etatu (o połowę mniej godzin pracy w miesiącu) oznacza o połowę dni urlopowych mniej.

Przy pracy na ¾ etatu należy Ci się zatem odpowiednio 20 lub 15 dni urlopu. Przy ¼ etatu 7 lub 5 dni wolnych. 

Jeszcze inaczej wygląda kwestia urlopu wypoczynkowego, gdy jeszcze nie przepracowałeś w danej firmie pełnego roku kalendarzowego. Według artykułu 153 Kodeksu pracy: pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. 

Dla przykładu, po miesiącu pracy w nowej firmie i dłuższym stażu pracy należą Ci się 3 dni wolnego, a przy krótszym 2 dni (1/12*26 i 1/12*20 — niepełne dni zawsze zaokrągla się do góry). Po 3 miesiącach będzie to odpowiednio 6 lub 5 dni. 

Jak widzisz, rachunki nie są specjalnie skomplikowane. Jeśli jednak nie jesteś pewien, jak wyliczyć urlop wypoczynkowy i chcesz skorzystać z kalkulatora, zajrzyj do artykułu: Wymiar urlopu. Ile dni urlopu Ci przysługuje: 26 czy 20?

3. Urlop wychowawczy a urlop wypoczynkowy

Młodzi rodzice mają szerokie możliwości wzięcia wolnego na opiekę nad dzieckiem: urlop macierzyński, urlop ojcowski, urlop rodzicielski oraz urlop wychowawczy. Ten ostatni nieco komplikuje sprawę urlopu wypoczynkowego. Dlaczego?

Jeśli zdecydujesz się na urlop wychowawczy, wymiar urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie się zmniejszy. Reguluje to artykuł 155(2) Kodeksu pracy, który dotyczy również służby wojskowej, nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy i ​​odbywania kary pozbawienia wolności.

Co jednak ważne, obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego po urlopie wychowawczym ma miejsce tylko wtedy, gdy oba urlopy są wykorzystane w tym samym roku kalendarzowym. Jeśli skończysz urlop wychowawczy w grudniu 2023 r., w 2024 r. będą przysługiwały Ci 26 lub 20 dni wypoczynku. 

Jak obliczyć urlop wypoczynkowy po wykorzystaniu urlopu wychowawczego? Zgodnie z prawem za każdy miesiąc nieobecności w pracy wymiar urlopu zmniejsza się o 1/12 — czyli z 26 dni wolnych po miesiącu urlopu wychowawczego zostanie Ci 24 dni, a z 20 dni: 18.

Urlop wypoczynkowy po macierzyńskim

Urlop macierzyński nie ma natomiast wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego. Matka albo ojciec, którzy z niego skorzystali, po powrocie mają prawo do dokładnie tylu dni wolnego, ile ustawowo im przysługuje.

4. Urlop bezpłatny a urlop wypoczynkowy

To dwie zupełnie różne sprawy. Jeśli zastanawiasz się, czy można wziąć urlop bezpłatny, mając jeszcze wypoczynkowy, odpowiedź będzie twierdząca. Nie musisz „zużyć” urlopu wypoczynkowego, aby złożyć do pracodawcy wniosek o urlop bezpłatny — ale pamiętaj, że szef może się na niego nie zgodzić!

W przeciwieństwie do urlopu wypoczynkowego, ten bezpłatny nie jest w żaden sposób prawnie ograniczony czasowo — możesz wziąć dokładnie tyle dni, ile potrzebujesz, chociaż po 3 miesiącach (lub w sytuacjach awaryjnych) pracodawca ma prawo Cię z niego odwołać.

5. Urlop na żądanie a urlop wypoczynkowy

Urlop na żądanie możesz wziąć w awaryjnej sytuacji — gdy musisz nagle coś załatwić lub przy innych problemach osobistych. Taką potrzebę możesz zgłosić pracodawcy tego samego dnia, w którym potrzebujesz wolnego.

Co ważne, urlop na żądanie (4 dni, niezależnie od stażu pracy) jest częścią urlopu wypoczynkowego — i w związku z tym jest tak samo płatny. Gdy więc skorzystasz z wolnego na żądanie, będziesz miał później mniej dni na wypoczynek. 

6. Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy

Kwestię wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Możemy w nim przeczytać, że wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy. Jednak dzieje się tak z wyłączeniem:

• jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie
• wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju
• gratyfikacji (nagród) jubileuszowych
• wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy
• ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy
• dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego
• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną
• kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę
• nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej
• odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych
• wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

To znaczy, że za czas spędzony na urlopie wypoczynkowym otrzymasz swoje wynagrodzenie zasadnicze (kwotę, którą masz wpisaną na umowie o pracę) oraz tzw. inne świadczenia ze stosunku pracy (dodatek za staż pracy, dodatek funkcyjny, dodatek za warunki szkodliwe).

Jak obliczyć wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy?

To nic trudnego. Za urlop wypoczynkowy powinieneś dostać dokładnie takie wynagrodzenie, jakie otrzymałbyś za świadczenie pracy i wykonywanie swoich obowiązków zawodowych w okresie, w którym przebywasz na urlopie.

Czyli — najczęściej jest to po prostu taka pensja, jaką dostajesz, co miesiąc od pracodawcy. 

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy pracodawca wypłaca, gdy rozwiążesz z nim umowę, a będziesz mieć niewykorzystane dni urlopowe. 

Wysokość ekwiwalentu oblicza na podstawie współczynnika urlopowego, który ustala się w firmie na każdy rok kalendarzowy — zależy on od liczby dni wolnych (niedziel i świąt) w danym okresie.

Następnie trzeba podzielić miesięczne wynagrodzenie (stałe i zmienne składniki) przez współczynnik urlopowy, a otrzymaną kwotę przez dobową normę pracy (np. 8 godzin). Ostatnim krokiem jest pomnożenie ekwiwalentu za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

Potrzebujesz funduszy na urlop? Przeczytaj nasze poradniki: Bon turystyczny: wniosek ZUS, jak pobrać, do kiedy, Urlop dla poratowania zdrowia — wniosek, jakie choroby oraz Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych: co to jest?

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Masz jeszcze jakieś pytania o urlop wypoczynkowy? Dodaj komentarz pod artykułem. Chętnie Ci odpowiem i pomogę.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.