Wypadek przy pracy: definicja, jakie odszkodowanie ZUS

Stare przysłowie mówi, że nieszczęścia chodzą po ludziach. A jednym z nich może być wypadek przy pracy. Polskie prawo dokładnie reguluje tę kwestię — w końcu w każdej firmie muszą być przestrzegane przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

W tym artykule przeczytasz, co definiujemy jako wypadek przy pracy (również w drodze do zakładu) oraz jakie i na jakich zasadach odszkodowanie otrzymasz od ZUS-u, jeśli to Ci się przytrafi.

Stwórz skuteczne CV w kilka minut. Wybierz profesjonalny szablon CV i szybko wypełnij wszystkie sekcje CV dzięki gotowym treściom do wstawienia i wskazówkom ekspertów.

Stwórz CV teraz

Stwórz profesjonalne CV teraz!

NIE

TAK

Przejdź do kreatora CV

Kreator CV online LiveCareer to narzędzie, w którym najszybciej stworzysz profesjonalne CV i pobierzesz je jako PDF lub DOC.

1. Co to jest wypadek przy pracy? Definicja

Tę kwestię reguluje art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności

lub poleceń przełożonych

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz

pracodawcy, nawet bez polecenia

• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między

siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

To znaczy, że za wypadek w pracy nie uznajemy jedynie urazu w biurze, ale również podczas delegacji służbowej, szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony oraz przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Sprawę skomplikowała pandemia koronawirusa i przejście wielu pracowników na pracę zdalną — na razie nie reguluje jej żadna ustawa, chociaż w przygotowaniu jest nowelizacja Kodeksu pracy, która obejmie również pracę z domu.

Nie zmienia to jednak faktu, że wypadek przy pracy może również przydarzyć Ci się w trakcie świadczenia pracy zdalnej. Kluczowe tutaj jest wyrażenie „w związku z pracą” z powyższej definicji.

Oznacza ono, że za wypadek w pracy wykonywanej np. przez internet z domu zostanie uznane tylko zdarzenie, które jest wynikiem np. polecenia pracodawcy lub też jest ściśle związane z wykonywaniem obowiązków zawodowych.

Przykład? Musiałeś w trakcie pracy zdalnej udać się po niezbędny sprzęt albo na spotkanie zawodowe i doznałeś urazu — miałeś wypadek w pracy. Poszedłeś do sklepu w ciągu dnia pracy po zapas cukru — nie miałeś wypadku w pracy.

Również nie każdy uraz doznany w biurze, zaliczy się do wypadku przy pracy. Wszystko zależy od tego, czy spełnia on warunki określone w ustawie. 

Jak postępować w razie wypadku w pracy?

Do obowiązków pracodawcy należy zapewnienie podwładnym bezpieczeństwa w trakcie wykonywania obowiązków służbowych. W związku z tym, gdy wydarzy się wypadek przy pracy lub wypadek w drodze należy:

1. Poinformować pracodawcę o wypadku.
2. Udzielić poszkodowanym/poszkodowanemu pierwszej pomocy — a następnie, jeśli to koniecznie, wezwać karetkę pogotowia.
3. Zabezpieczyć miejsce wypadku.
4. Pracodawca musi zawiadomić o wypadku właściwego okręgowego inspektora pracy i innych organów.
5. Pracodawca musi powołać dwuosobowy zespół powypadkowy, który ustala przyczyny i okoliczności zdarzenia i sporządza oraz zatwierdza protokół powypadkowy oraz pilnuje wypełnienia innych formalności.
6. Zatrzymać pracę zakładu, gdy wypadek był poważny i zagraża bezpieczeństwu innych pracowników

Dobre podsumowanie zawodowe w CV potrafi przekonać rekrutera. Nie musisz nic wymyślać od nowa: wybierz podsumowanie napisane przez ekspertów i dostosuj do siebie w kreatorze CV LiveCareer.

Stwórz CV teraz

2. Wypadek w drodze do pracy

Jak już wiesz, za wypadek przy pracy uznaje się również uszczerbek na zdrowiu, który przydarzył Ci się w drodze do lub z biura (lub pomiędzy innymi miejscami, gdzie wypełniasz swoje obowiązki pracownicze).

Ale, żeby zdarzenie można było uznać za wypadek w drodze do lub z pracy, musi spełnić warunki podane w art. 57b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. 

Wypadek w drodze do pracy miałeś gdy: 

• droga, którą obrałeś, była najkrótsza i nie została przerwana lub
• droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby
• droga, nie będąc drogą najkrótszą, była, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.

Poza tym zdarzenie może zostać uznany za wypadek w drodze do pracy, gdy spełnia pozostałe warunki wypadku przy pracy, czyli musi być to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną. 

Za wypadek w drodze z lub do pracy również należy Ci się odpowiednie odszkodowanie. Ale o tym za chwilę.

3. Wypadek przy pracy — odszkodowanie. Kto płaci i ile się należy?

Odszkodowanie za wypadek przy pracy należy się ubezpieczonemu pracownikowi, który w trakcie wypadku doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Według ustawy oznacza to naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy (stały uszczerbek) lub naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie (długotrwały uszczerbek).

Kto ma prawo ustalić, czy wypadek jest „wypadkiem przy pracy”?

To, czy w doznałeś uszczerbku na zdrowiu w trakcie pracy, ocenia lekarz, po zakończeniu okresu leczenia bądź rehabilitacji. Dopiero gdy wyda odpowiednie orzeczenie, możesz zacząć ubiegać się o odszkodowanie za wypadek przy pracy, które, co warto wiedzieć, jest jednorazowe.

Żeby móc otrzymać odszkodowanie, musisz przedstawić następujące dokumenty: 

• wniosek o jednorazowe odszkodowanie
• zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub kartę wypadku
• prawomocny wyrok sądu pracy
• ew. decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez państwowego inspektora sanitarnego.

Wypadek w pracy — ZUS

Odszkodowanie za wypadek przy pracy wypłaca ZUS, który ma 14 dni na rozpatrzenie Twojego wniosku i wydanie decyzji, a następnie 30 dni na wypłatę pieniędzy. Zgodnie z ustawą należy Ci się 20% przeciętnego wynagrodzenia (nie myl go z najniższą krajową!) za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Ponadto, gdy ulegniesz wypadkowi w pracy, możesz dostać nie tylko jednorazowe odszkodowanie. Prawo w tym przypadku przewiduje również następujące świadczenia, zależnie od okoliczności wypadku:

• zasiłek chorobowy
• świadczenie rehabilitacyjne
• zasiłek wyrównawczy
• renta z tytułu niezdolności do pracy
• renta szkoleniowa
• renta rodzinna
• dodatek do renty rodzinnej
• pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Wypadek przy pracy z winy pracownika

Sprawa z odszkodowaniem za wypadek przy pracy komplikuje się, gdy zostanie stwierdzone, że wydarzył się on z winy pracownika przez naruszenie przepisów BHP — umyślne lub wskutek tzw. rażącego niedbalstwa.

W takim przypadku tracisz prawo do jednorazowego odszkodowania. Ponadto, łamanie przepisów prawa pracy, może skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym. Odszkodowania nie dostaniesz również, gdy w czasie wypadku byłeś pod wpływem alkoholu, środków odurzających bądź substancji psychotropowych.

Umowa zlecenie a wypadek w pracy

Chociaż wiele z praw pracowniczych dotyczy jedynie osób zatrudnionych na umowę o pracę, regulacje dotyczące wypadków w pracy obejmują również umowy zlecenie — ponieważ przy tej formie zatrudnienia pracodawca opłaca ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz wypadkowe.

Dlatego też przy zatrudnieniu na umowie zlecenie, możesz otrzymać jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy. Nie dostaniesz natomiast innych świadczeń z ZUS-u. W przypadku umowy o dzieło nie przysługuje Ci nawet odszkodowanie.

Przeczytaj również: PIT-2 — co to jest, jak wypełnić? Polski Ład 2022 i Umowa zlecenie a emerytura: składki, staż pracy, wysokość.

Twój list motywacyjny napisze się sam — jeśli skorzystasz z kreatora listu motywacyjnego LiveCareer. Wybierz profesjonalny szablon, odpowiedz na kilka prostych pytań, a program jednym kliknięciem wygeneruje dla Ciebie profesjonalny list do pracy.

Stwórz list motywacyjny teraz

Przejdź do kreatora listu

Zobacz też wzór listu motywacyjnego dla swojego zawodu.

Masz jeszcze jakieś pytania o wypadek przy pracy? Zostaw komentarz pod artykułem. Chętnie Ci odpowiem i pomogę.

Jak sprawdzamy treści na LiveCareer?

Nasz zespół sprawdził ten artykuł pod kątem zgodności z procesem redakcyjnym LiveCareer.pl. Dzięki temu porady naszych ekspertów są spójne z aktualnymi standardami i trendami w pisaniu CV oraz listów motywacyjnych. Zaufało nam już ponad 10 milionów kandydatów, którym pomogliśmy zdobyć wymarzoną pracę. Przygotowanie każdego z artykułów jest poprzedzone uważną analizą dostępnych raportów i badań, aby nasze treści odpowiadały na aktualne potrzeby rynku pracy.